DERİ VE DOKUNMA

Deri ve Dokunma Duyusu

İnsanlarda dokunma, basınç, sıcaklık ve ağrı gibi mekanik duyuları algılayan reseptörler bulunur.

Mekanik reseptörlerin en önemlisi basınç duyusunu alan Pacini cisimciğidir. Pacini cisimciği deri altına ve iç organların duvarlarına yerleşmiştir. Basınç değişmelerini algılamamızı sağlar.

Dokunma duyusunu alan reseptörler Meissner cisimciği ve Ruffini cisimciğidir. Bunlar parmak uçları ve dudaklarda yoğun olarak bulunur, cismin niteliğini algılamamızı sağlar.

Deride dermis tabakasında bulunan Ruffini cisimciği ise sıcak duyusunu almamızı sağlar. Bu reseptörler çabuk yorulur.

Deride bulunan kıl kökü reseptörleri de bir çeşit dokunma reseptörleridir. Hafif bir dokunma duyusunun kuvvetlendirilmesini sağlar.

Serbest sinir uçları, en az özelleşmiş resep¬törlerdir. Derinin her tarafında ve diğer dokularda da bulunur ve ağrı duyusunu alırlar.

Dokunma duyusunun organı olan derinin yukarıda sayılan duyu işlevleri dışındaki başlıca görevleri şöyledir:

1. Vücuda şekil ve bütünlük kazandırmada etkilidir.

2. Deri altındaki yapıları kimyasal ve fiziksel etkilerden korur. Epidermisin alt tabakalarında üretilen ve melanin denilen renk maddesi mor ötesi ışınlan emerek vücudu güneşin zararlı etkilerinden korur. Güneşte kalındığında deri renginin esmerleşmesi, derideki renk hücrelerinin korunma amacıyla ürettiği renk maddesinden ileri gelir. Bu maddeler güneş ışınlarının alt tabakalara geçerek zarar vermesini önler.

3. Mikropların vücuda girmesine engel olur.

4. Kara hayvanlarında vücudun aşırı su kaybını önler.

5. Ter bezleri yardımıyla boşaltıma yardımcı olur.

6. Yağ bezleri, ter bezleri ve kan damarları aracılığıyla vücut sıcaklığının sabit kalmasına yardımcı olur.

Derinin sağlıklı olmasının ilk koşulu temiz tutulmasıdır. Bu amaçla sabun ve suyla sık sık banyo yapılma¬lıdır. Yaralanma halinde deri uygun şekilde tedavi edilmelidir. Asit, baz, deterjan vb. maddelerle derinin teması önlenmeli, temas ederse de bu kısım bol su ile yıkanmalıdır. Güneş ışınlarının zararlı etkisinden korunmak için gereğinden fazla güneş altında kalınmamalıdır.